31ο ΕΤΗΣΙΟ ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΟΠΟΚΠ
8 & 9 ΟΚΤΩΒΡΗ 2015
ΕΙΣΗΓΗΣΗ Δ.Σ.
Αγαπητοί προσκεκλημένοι, συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας μας σας καλωσορίζει στο 31ο Συνέδριό της το οποίο πραγματοποιείται δύο μήνες μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου (ν. 4336/15) και συμπίπτει χρονικά με την ολοκλήρωση της συζήτησης των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης. Δηλώσεις που τουλάχιστον αυτές του Πρωθυπουργού που προλάβαμε ν’ ακούσουμε θύμιζαν το Σαμαρά να περιγράφει από την ίδια θέση το «όραμά του» για την Ελλάδα του 2012-2014. Αξιοσημείωτη ήταν η αναφορά του Πρωθυπουργού σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το πρώτο εξάμηνο του 2016, την ίδια ώρα που ο Υπουργός Οικονομικών στο προσχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε προβλέπει ύφεση 1,3% για το ίδιο διάστημα!
Ακολουθεί η έναρξη της κοινοβουλευτικής διαδικασίας που αφορά στην συζήτηση της πρώτης δέσμης 46 προαπαιτούμενων μέτρων βάση του χρονοδιαγράμματος που έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές για την τμηματική καταβολή των δόσεων του νέου δανείου. Ταυτόχρονα, εντός των προσεχών ημερών αναμένεται να δημοσιοποιηθεί το πόρισμα της επιτροπής «σοφών» για το ασφαλιστικό.
Τραγικά επίκαιρο λοιπόν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αυτό το Συνέδριο, αφού πραγματοποιείται κυριολεκτικά στο τέλος μιας διαδρομής ή μιας διαδικασίας που αν ολοκληρωθεί, ειδικότερα στο χώρο της Κοινωνικής Ασφάλισης θα σημάνει :
$11) Tη ντε φάκτο και ντε γιούρε κατάργηση του θεσμού εκατό χρόνια μετά την πρώτη νίκη και την καθιέρωσή του στη χώρα μας.
Γιατί κατάργηση; Ας ξεκινήσουμε με μια «σημειολογική» παρατήρηση : ο όρος «Κοινωνική Ασφάλιση» συναντάται πολύ σπάνια σε όλα τα σχετικά νομοθετήματα από το 2010 μέχρι σήμερα! Οι περιπτώσεις κυρίως αφορούν στην ονομασία του αρμόδιου υπουργείου, στην περιγραφή της θέσης του αντίστοιχου υπουργού ή γενικόλογα στα ασφαλιστικά ταμεία. Κενές βέβαια περιεχομένου, όπως τόσες άλλες εννοιολογικές αναφορές και προσδιορισμοί, στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Ας πάμε τώρα στο ειδικό περιεχόμενο και στους όρους της κατάργησης. Μπορεί λοιπόν κάποιος να αναρωτηθεί γιατί καταργείται η Κοινωνική Ασφάλιση αφού κάποια χαρακτηριστικά της διατηρούνται και στο νέο σύστημα; Υποχρεωτικότητα, καθολικότητα, κρατική μέριμνα.
Καταργείται διότι απλούστατα τα παραπάνω αφορούν στην «Ασφάλιση», η οποία με κάποια μορφή όπως αναφέρουμε παρακάτω θα συνεχίσει να υφίσταται μόνο που θα αφορά σε Κρατική, Προνοιακή ή όπως αλλιώς θέλουν να την ονομάσουν. Ωστόσο «Κοινωνική» δεν θα είναι και δεν θέλουν να είναι. Κατά συνέπεια δε θα είναι ούτε Ασφάλιση στη βάση αρχών που το «κοινωνικό» οριοθετεί και προσδιορίζει το περιεχόμενό της, όχι μόνο στα ποσοτικά αλλά και στα ποιοτικά της χαρακτηριστικά.
Η Κοινωνική Ασφάλιση πέρα και πάνω απ’ οτιδήποτε άλλο γεννήθηκε, θεμελιώθηκε και αναπτύχθηκε με τη μορφή διεκδικητικής παρέμβασης του κόσμου της εργασίας στη σφαίρα της παραγωγής, της διανομής και της αναδιανομής. Έτσι παγιώθηκαν οι αρχές της συλλογικής αντί της ατομικής ευθύνης έναντι των κινδύνων που αφορούν στο γήρας, στην ασθένεια και στο θάνατο μέσα σε πλαίσιο δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Έτσι προστέθηκε ο όρος Δημόσια με ευθεία αναφορά στο Συνταγματικό Κοινωνικό Δικαίωμα που ακολούθησε την κατοχύρωση του Ατομικού και του Πολιτικού Δικαιώματος. Έτσι επίσης προέκυψε η ευθεία σύνδεση του θεσμού της Κοινωνικής Ασφάλισης με τις εργασιακές σχέσεις και όλες τις παραμέτρους που τις αφορούν. Το ίδιο ισχύει για τις βασικές παραμέτρους που αφορούν στη βιωσιμότητά του, στην απασχόληση, στις αποδοχές κ.λ.π. Πρόκειται λοιπόν για ένα «σύστημα» που σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ισορροπεί στη βάση κοινωνικών αντιθέσεων, ανταγωνισμών και συσχετισμών.
Αυτή ακριβώς η διαδικασία κινδυνεύει να ακυρωθεί με όρους μιας ακόμα ιστορικής υποχώρησης και ήττας του εργατικού κινήματος επιτρέποντας την κατάργηση που άλλωστε αποτελεί πάγια θέση της εργοδοσίας, πέρα απ’ τα κροκοδείλια δάκρυα. Το εργατικό κίνημα φεύγει εντελώς από το προσκήνιο και τυχόν μελλοντικές διεκδικήσεις θα αφορούν στη σφαίρα του κράτους πρόνοιας και της «παροχής» και όχι στη σφαίρα του Κοινωνικού Δικαιώματος που αποτελεί τη βασική θεμελιώδη αρχή. Δεν θα υπάρχει πλέον η έννοια του «κεκτημένου» αλλά της κρατικής ή εργοδοτικής ελεημοσύνης.
Αυτό με τη σειρά του κάλλιστα μπορεί να αποτελέσει τη δικαιολογητική βάση για υποχρέωση της εργοδοσίας στην καταβολή μόνο ατομικών εισφορών, με επιπτώσεις και αποτελέσματα που όλοι μπορούμε να φανταστούμε.
Επαναλαμβάνουμε, ότι η βασική καταγραφή και η αγωνία μας αφορά σε μια ακόμα ενδεχόμενη ιστορική ήττα, ανεξάρτητα από τους χαρακτηρισμούς και τις κατάρες για τις κυβερνήσεις και τα πρόσωπα που πάντα ήταν εύκολο να βρεθούν προκειμένου να κάνουν τη «βρώμικη δουλειά». Ακόμη και το γεγονός ότι αφορά σε μια γενικότερη υποχώρηση της συλλογικής δράσης, των διεκδικήσεων και των αντιστάσεων εντός του συγκεκριμένου ιστορικού – κοινωνικού πλαισίου που ξεπερνά τα σύνορα της χώρας δεν πρέπει να θολώσει τη σκέψη μας και να «στρογγυλέψουμε» την περιγραφή μας. Περιγραφή που εκτός των άλλων αφορά στο διακύβευμα και στην ιστορική ευθύνη των ελληνικών συνδικάτων για τις μέρες και τις εβδομάδες που ακολουθούν.
$12) Τη διάδοχη κατάσταση που αφορά στη μερική υποκατάσταση του θεσμού από Σύστημα Κοινωνικής Πρόνοιας στα πλαίσια του οποίου θα λειτουργεί πλέον το υπό διαμόρφωση Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα (ν. 3845/10, ν. 3863/10, ν.3865/10, κ.λ.π έως και ν. 4336/15).
«Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα» (ν.3863/10) και επικαιροποιημένα «Συνταξιοδοτικό Σύστημα εντός του Συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας» (ν.4336/15- σελ. 1020). Δυστυχώς οι υποκειμενικές παράμετροι που αφορούν στην εφαρμογή του είναι πολύ λιγότερες απ’ αυτές που καθορίζουν τη στρατηγική και το πλαίσιο δράσης των συνδικάτων. Περισσότερα όμως είναι τα «στηρίγματα», «οι δούρειοι ίπποι» και οι «εφεδρείες» που θα προσπαθήσουν να το επιβάλουν μια κι έξω.
Προηγήθηκε βέβαια μια 25ετής περίοδος όπου οι πολιτικές ηγεσίες «επώασαν», θέτοντας το ζήτημα δειλά στην αρχή, μέχρι που επιτάχυναν στα χρόνια των μνημονίων τη σχετική διαδικασία. Σε προηγούμενα συνέδρια έχουμε αναφερθεί σε όλα τα στάδια, στις πολιτικές και στα πιο καθοριστικά νομοθετήματα.
Έξι μήνες μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου και πριν την ψήφιση των δύο μνημονιακών νόμων του Ιουλίου και του Αυγούστου προηγήθηκε η ψήφιση μιας σειράς προοδευτικών διατάξεων (κυρίως ο ν. 4321/15 για τις 100 δόσεις (ευεργετικότερος του ν.4305/14), ο ν.4325/15 και ο ν. 4331/15 για τα Άτομα με Αναπηρία, την εισφοροδιαφυγή, τη χορήγηση και επαναχορήγηση σύνταξης ανασφάλιστων υπερηλίκων, την κατάργηση ποινών για οφειλέτες του ΕΤΑΑ και του ΟΑΕΕ, την καταβολή σύνταξης σε οφειλέτες ασφ/κων εισφορών, αλλά και εργασιακά θέματα, μετενέργεια Σ.Σ.Ε. κ.λ.π.).
Λειτούργησαν σίγουρα προς θετική κατεύθυνση δίνοντας ανάσα σε μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων και συνταξιούχων αλλά βέβαια άφησαν αλώβητο το κυρίως «σώμα» της υφιστάμενης αντιασφαλιστικής νομοθεσίας των προηγούμενων ετών. Δυστυχώς «νέο-μνημονιακή» υποχρέωση του ν.4336/15 ήταν η αλλαγή επί τα χείρω του νομικού πλαισίου των 100 δόσεων και η κατάργηση της διάταξης της παρ. 1, αρ. 72 του ν. 4331/15 που αφορούσε στη μετενέργεια! Στα προαπαιτούμενα του Οκτωβρίου περιλαμβάνονται περαιτέρω καταργήσεις διατάξεων.
Στο άρθρο μόνο του ν. 4334/15 μέσα από μια κωμικοτραγική διαδικασία σε ότι αφορά στη «σύνταξη – μετάφραση» του κειμένου, είχαμε την ψήφιση έξι παραγράφων (27 – 32) που αφορούν στην ασφάλιση, εκ των οποίων οι πέντε «αντικαταστάθηκαν» προς αποσαφήνιση ένα μήνα μετά στο ν. 4336/15! Πράγματα απίστευτα αλλά όχι πρωτόγνωρα… Η μοναδική παράγραφος που παρέμεινε αφορά στην αύξηση από 1/7/2015 των εισφορών υγειονομικής περίθαλψης από 4% σε 6% για τις κύριες (στο αρχικό ποσό) και τη θέσπιση αντίστοιχων εισφορών ύψους 6% για τις επικουρικές συντάξεις (στο καταβαλλόμενο ποσό).
Στις 14 του Αυγούστου είχαμε την ψήφιση του τρίτου μνημονίου. Εδώ οι εξελίξεις και τα γεγονότα ήταν απ’ την αρχή μέχρι το τέλος τραγικά! Οι κυριότερες διατάξεις για την ασφάλιση αφορούν σε :
$1· Σαρωτικές αλλαγές στα όρια ηλικίας (εφαρμογή και επέκταση του ν. 4093/12) πρόωρης και πλήρους συνταξιοδότησης σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Στόχος του νέου νόμου για τη θεμελίωση με πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος είναι να τεθούν από το 2022 ως νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων :
α) το 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και
β) το 67ο έτος της ηλικίας με 15 έτη ή 4500 ημέρες ασφάλισης.
Μέχρι και το 2022, οπότε θα ισχύσει ο παραπάνω κανόνας, ο νόμος προβλέπει ένα μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται βαθμιαία, είτε πρόκειται για την πλήρη είτε για τη μειωμένη σύνταξη. Η σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων έρχεται να επηρεάσει χιλιάδες ασφαλισμένους που ναι μεν είχαν «κατοχυρώσει» δικαιώματα, αλλά δεν είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα ηλικιακά όρια ή τα έτη ασφάλισης. (Για τις περιπτώσεις εξόδου άνευ ορίου ηλικίας υπάρχει πλέον σταδιακή αύξηση κατά περίπτωση από τα 55 ή τα 58 έτη.)
Από τις ανωτέρω ρυθμίσεις εξαιρούνται οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων. Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
$1· Παροχή για όλους όσους συνταξιοδοτούνται λόγω γήρατος (κύρια & επικουρική) από 1/7/2015 και εφεξής μόνο του οργανικού ποσού της σύνταξης, έως τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας. Πέρα από τη συγκεκριμένη διατύπωση, είναι γνωστό, ότι αυτό βασικά ενδιαφέρει όσους λόγω χαμηλότερου οργανικού ποσού ελάμβαναν σύνταξη με αναγωγή στα κατώτατα όρια. Με την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης το ποσό της σύνταξης μπορεί να διαμορφωθεί ακόμη και στα 200 ευρώ. Δεν υπάρχει μάλιστα πρόβλεψη ούτε για εκείνους που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με τα κατώτατα όρια πριν από την ανωτέρω ημερομηνία.
$1· Πάγωμα των ποσών που αφορούν στα κατώτατα όρια μέχρι 31/12/2021 στο ύψος που ίσχυε την 31/7/2015. Το ποσό βέβαια μειώθηκε και από την 1/1/2015 διαμορφώθηκε στα 392,70 ευρώ αντί για τα 486 ευρώ που ίσχυε, με εγκύκλιο του Υφ/ργου Κοιν. Ασφαλίσεων στις 14/8/2015! (ν. 4093/12, υποπ. ΙΑ.11, περιπτώσεις 3(α) και 4). Η εγκύκλιος βασικά αφορούσε στην «υπενθύμιση» προς κάθε ενδιαφερόμενο ότι οι διατάξεις του ν.3863/10 (βασική – αναλογική σύνταξη και ο νέος τρόπος υπολογισμού) βρίσκονται κανονικά σε ισχύ από 1/1/2015 και τόσο καιρό λέγαμε και καμιά κουβέντα παραπάνω για να περάσει η ώρα…
$1· Τροποποίηση της διάταξης της παρ. 1, αρ. 4, ν. 3863/10 που αφορά στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, αφού και για τους ασφαλισμένους που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν την 1/1/2015 αλλά καταθέτουν αίτηση μετά την παραπάνω ημερομηνία το ποσό της σύνταξης θα υπολογιστεί με το νέο σύστημα.
$1· Επιπλέον ποινή 10% στην ήδη ισχύουσα (6% το χρόνο) για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
$1· Ενοποίηση έως το Δεκέμβριο του 2015 «όλων των ταμείων» – έτσι αναφέρεται με την επισήμανση «βασικό παραδοτέο» – σε μια ενιαία «οντότητα», με ενιαίο Δ.Σ. χρησιμοποιώντας την υποδομή και την οργάνωση του ΙΚΑ. (θα αναφερθούμε ξανά παρακάτω σ’ αυτό).
$1· Ενοποίηση όλων των επικουρικών ταμείων με το ΕΤΕΑ από 1/9/2015 και εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος από 1/1/2015. (εκτός κι αν βρεθούν ισοδύναμα…).
$1· Ενσωμάτωση της δήλωσης, της πληρωμής και της είσπραξης των εισφορών στη φορολογική διοίκηση πριν από τα τέλη του 2017(εφαρμογή παλαιότερης νομοθεσίας).
$1· Μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 0,25 % & 1,00 % του ΑΕΠ αντίστοιχα, για τα έτη 2015 & 2016. (450 εκ & 1,8 δις ).
$1· Την καθιέρωση στενότερης σύνδεσης μεταξύ εισφορών και παροχών, εναρμόνιση της δομής των εισφορών προς αυτή του ΙΚΑ και κατάργηση εντός τριετίας όλων των εξαιρέσεων που χρηματοδοτούνται με κρατικούς πόρους.
$1· Την κατάργηση από 31/10/2015 των κοινωνικών πόρων.
$1· Τη σταδιακή εναρμόνιση των κανόνων συνταξιοδοτικών παροχών του ΟΓΑ προς το υπόλοιπο συνταξιοδοτικό σύστημα.
$1· Τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ.
$1· Την περαιτέρω ενίσχυση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), την ισχυροποίηση της ελεγκτικής ικανότητας του ΙΚΑ, τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων και ασφαλισμένων για όλα τα ταμεία καθώς και την ενδυνάμωση της συνεργασίας με τη φορολογική διοίκηση.
$1· Την υποχρέωση η Ελληνική Κυβέρνηση να προσδιορίσει και να θεσπίσει νομοθετικά ισοδύναμα μέτρα για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της εφαρμογής των αποφάσεων του ΣΤΕ. (4,2 δις).
$1· Τέλος, την αύξηση της σύνταξης του ΟΓΑ για τους ανασφάλιστους στην οποία θα αναφερθούμε λίγο εκτενέστερα. Αυτή εντάσσεται «στη βελτίωση της στόχευσης των κοινωνικών συντάξεων» και κάθε άλλο παρά ανθρωπιστικό ή αθώο είναι. Απ’ τη στιγμή που δυνητικά όλο και μεγαλύτερες ομάδες του πληθυσμού θα αποκλείονται από το συνταξιοδοτικό σύστημα πρέπει να δημιουργηθεί πλαίσιο διαχείρισης της αυξανόμενης φτώχιας, αντίστοιχο με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για τους νεότερους.
Για όσους αμφιβάλλουν ή αμφιταλαντεύονται σχετικά με τα παραπάνω μεταφέρουμε αυτούσια μια συγκεκριμένη παράγραφο από τη σελίδα 1022 (υπ.2.5.3) του 3ου μνημονίου : «Εκείνο που επιβάλλεται για να υπάρξει μια πιο δίκαιη κοινωνία, είναι να βελτιώσει η Ελλάδα το σχεδιασμό του συστήματος της κοινωνικής πρόνοιάς της, ώστε να υπάρξει ένα γνήσιο δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας το οποίο θα διοχετεύει με στοχοθετημένο τρόπο τους πενιχρούς πόρους σε εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Οι αρχές προτίθενται να κάνουν χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας από διεθνείς οργανισμούς για την επανεξέταση της κοινωνικής πρόνοιας και για την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος». Πιθανότατα κάποια χρόνια πριν να είχαμε προσπεράσει ή ακόμη και επαινέσει αυτή την τόσο ευαίσθητη κοινωνικά διατύπωση. Σήμερα όμως είμαστε τόσο «υποψιασμένοι» που εύκολα νομίζουμε, ότι όλοι μπορούμε να την αποκωδικοποιήσουμε επαναδιατυπώνοντάς την περίπου ως εξής : Δίκαιη κοινωνία είναι εκείνη που το μοναδικό δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας που οφείλει να διαθέτει είναι εκείνο που διοχετεύει ΠΕΝΙΧΡΟΥΣ πόρους σε όσους κινδυνεύουν να πεθάνουν από ασιτία.
Όσο για το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» έχει ακριβώς την ίδια φιλοσοφία και αφορά σε μια μεγάλη συζήτηση που δυστυχώς δεν έχει ακόμα λάβει την προσοχή που πρέπει. Αναφέρουμε μόνο μερικά αποσπάσματα από το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2016 που κατατέθηκε λίγο πριν το κείμενό μας σταλεί για εκτύπωση :
« Το πρόγραμμα αυτό έχει ως σκοπό την παροχή ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε άτομα και οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας με την ενίσχυση του εισοδήματος των δικαιούχων. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί (ν.4336/2015) από τη συνολική επανεξέταση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων των παροχών τόσο σε χρήμα όσο και σε είδος, των φορολογικών πλεονεκτημάτων, των παροχών ασφάλισης και άλλων κοινωνικών παροχών σε ολόκληρο τον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης, θα πρέπει να προκύπτει εξοικονόμηση της τάξης του 0,50%του ΑΕΠ σε ετήσια βάση. Για τη βαθμιαία εφαρμογή του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο, οι πιστώσεις αναμένεται να καλυφθούν από πόρους που θα προέλθουν αποκλειστικά από τη συνολική επανεξέταση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας στη χώρα. Η υποστήριξη με παροχή τεχνικής βοήθειας από διεθνείς οργανισμούς (Παγκόσμια Τράπεζα) εκτιμάται πως θα συμβάλει σημαντικά στον εξορθολογισμό της συνολικής δαπάνης και ανασχεδιασμό των παροχών σε χρήμα και σε είδος». Αυτό νομίζουμε δεν χρειάζεται αποκωδικοποίηση…
Όλα τα παραπάνω – και κάποιες πιο ειδικές διατάξεις στις οποίες είναι αυτονόητο πως δεν ήταν δυνατόν να αναφερθούμε – πρόκειται να εξειδικευτούν και να εισαχθούν για ψήφιση στη Βουλή το αργότερο μέχρι το τέλος του 2015 (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Η πρώτη δέσμη των «προαπαιτούμενων» όπως αναφέραμε στην αρχή μπορεί σήμερα που παρουσιάζουμε την εισήγησή μας να έχει κατατεθεί.
Τα περισσότερα από τα μέτρα του 3ου Μνημονίου περιλαμβάνονται σχεδόν αυτούσια σε όλα τα προηγούμενα μόνο που η σημερινή Κυβέρνηση δε φρόντισε να είναι ενημερωμένη ούτε γι’ αυτό. Πόσο μάλλον για διατάξεις και δεσμεύσεις για τις οποίες έπρεπε να διαπραγματευτεί και να επιμείνει, όσο ανώδυνες κι αν φαίνονται.
Αυτό το αναφέρουμε όχι για να απαλλάξουμε τη σημερινή πολιτική ηγεσία από το βάρος και την ευθύνη για την υιοθέτηση και την εφαρμογή αυτών των πολιτικών, αλλά επειδή με περισσό θράσος εμφανίζονται οι προηγούμενοι ζητώντας και τα ρέστα!
Καταγγέλλουν την αναφορά στο προσδόκιμο (αρθ. 11 – ν. 3863/10) της πρόσφατης εγκυκλίου του Υπουργείου υπονοώντας πως αφορά αύξηση ορίων ηλικίας πάνω από τα 62 &67 έτη. Υποστηρίζουν ότι τάχα η συγκεκριμένη διάταξη θεσπίστηκε όταν το όριο ήταν στα 60 & 65 έτη και πλέον είναι περιττή και επικίνδυνη. Τότε αφού εκείνοι με το ν.4093/12 ανέβασαν το όριο στα 62 & 67 γιατί δεν την καταργούσαν;
Ας προχωρήσουμε παρακάτω. Η αναφορά του ν. 3863/10 (αρ. 2 – παρ. 3) στην Δ.Σ.Ε. 102/1952 σχετικά με την τήρηση κατωτάτων ορίων συνταξιοδοτικών παροχών και η «αποκατάσταση του παράγοντα διατηρησιμότητας» της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που περιγράφεται στο νέο μνημόνιο, νομίζουμε περιγράφει επακριβώς τις στοχεύσεις και τις επιδιώξεις. Θυμίζουμε πως η ανωτέρω Δ.Σ.Ε. φιλοδοξούσε να θέσει ελάχιστα όρια παροχών σ’ έναν κόσμο κατεστραμμένο, αμέσως μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Η Κοινωνική Ασφάλιση στην Ελλάδα διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε εντός ενός συγκεκριμένου κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού πλαισίου, το οποίο προσδιόρισε και οδήγησε σχεδόν νομοτελειακά στα σημερινά αδιέξοδα. Η ερμηνευτική παράμετρος που αφορά στη συγκυρία, στους συσχετισμούς και στις τάσεις της παγκόσμιας οικονομίας οι οποίες αμφισβητούν αντίστοιχους θεσμούς στις περισσότερες χώρες, δεν αρκεί για την περίπτωση της δικής μας χώρας.
Στη βάση της δικής μας ερμηνείας βρίσκεται η διαχρονικά εσωστρεφής, παρασιτική λειτουργία της ελληνικής αστικής τάξης και ο στενός «εναγκαλισμός της» με το κράτος, κάτι που οδήγησε στην αδυναμία δημιουργίας ακόμη και των ελάχιστων προϋποθέσεων μιας τυπικής καπιταλιστικής δομής. Αυτή με τη σειρά της θα μπορούσε να θέσει σε άλλο πλαίσιο θεσμούς όπως η Κοινωνική Ασφάλιση. Η πολιτική πατρωνία, τα διαχειριστικά εγκλήματα, η απουσία προγραμματισμού, ο κατακερματισμός, η έλλειψη κανόνων, οι εμφανείς αδικίες ήρθαν σαν αντανάκλαση της αρχικής αδυναμίας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της και απλά διεύρυναν την αρχική αναπηρία.
Η ίδια λοιπόν παρασιτική λογική και το ίδιο ουσιαστικά κράτος, ανεξάρτητα από την πολιτική του έκφραση και από τον εξωτερικό παράγοντα, έρχονται σήμερα και ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ ότι αδυνατούν να ανταποκριθούν στην προοπτική μιας στοιχειώδους πραγματικής ανάπτυξης και κατά συνέπεια η κατάργηση της Κοινωνικής Ασφάλισης είναι μονόδρομος.
Η ρητορική θυμίζουμε της προηγούμενης – πριν από τον Ιανουάριο – πολιτικής ηγεσίας ήταν πως όλες οι απαραίτητες παραμετρικές αλλαγές που έπρεπε να γίνουν στο σύστημα έχουν πραγματοποιηθεί και η βιωσιμότητά του αφορούσε πλέον εξωγενείς παράγοντες, την ανάπτυξη, την αύξηση της απασχόλησης κλπ.
Όλοι μαζί λοιπόν, νέοι και παλαιοί στις 14 του Αυγούστου παραδέχτηκαν πως αυτό είναι ΑΔΥΝΑΤΟ να συμβεί ή τουλάχιστον πως οι ίδιοι αποκλείεται να το καταφέρουν. Η κατάργηση για την οποία μιλήσαμε στην αρχή θεωρείται πλέον απαραίτητη και αναπόφευκτη, ανεξάρτητα αν για μας οι προθέσεις τους ήταν εμφανείς από την αρχή. Εμείς οφείλουμε να απαντάμε και στο πλαίσιο των δικών τους επιχειρημάτων και ιδεολογημάτων, γιατί αυτά συνεχίζουν προκλητικά να επικαλούνται και να εξαπατούν εν χορώ τον ελληνικό λαό. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τα ισοδύναμα! Αφού υπάρχουν ισοδύναμα γιατί δεν τα συμπεριέλαβαν στο μνημόνιο;
Εξαπάτηση επίσης αποτελεί το γεγονός του «νοικοκυρέματος» μέσω της ενοποίησης όλων των ταμείων. Πως προκύπτει αλήθεια η δήθεν βελτίωση της οικονομικής αποτελεσματικότητας, της καλύτερης οργάνωσης και λειτουργίας; Από κάποια επιστημονική μελέτη; Με ποια δεδομένα και ποιες προϋποθέσεις; Μήπως από την εμπειρία των προηγούμενων ενοποιήσεων; Ας απευθυνθούν γι’ αυτό στους ασφαλισμένους, στους συνταξιούχους και στους εργαζόμενους στα ασφαλιστικά ταμεία.
Κανένας δεν υποστηρίζει, ότι πρέπει να αποτελεί υπόδειγμα η ύπαρξη των διακοσίων περίπου διαφορετικών ταμείων που υπήρχαν είκοσι χρόνια πριν. Όμως αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από την προσχηματική και χωρίς καμιά προετοιμασία συγχώνευση των υφιστάμενων δομών, που οι ίδιοι πάλι παραδέχονταν πως είναι απαραίτητες για λόγους ουσίας (ταμεία κύριας – επικουρικής σύνταξης & ταμεία πρόνοιας) και το μόνο που χρειάζονται είναι ενίσχυση σε προσωπικό και λειτουργικό εκσυγχρονισμό.
Πως όμως να παραδεχτούν οι ίδιοι και η νέα τους επιτροπή των «σοφών» με ενισχυμένη παρουσία δικαστικών (γιατί άραγε;), ότι τελικός στόχος είναι η βίαιη εξίσωση προς τα κάτω των παροχών και η προοπτική της δημιουργίας ενός μεταβατικού συρρικνωμένου διαχειριστικού φορέα, έως ότου κι αυτός αποτελέσει παρελθόν;
Διότι μην ξεγελιόμαστε, η «παραγγελία» στην επιτροπή δεν είναι να εμφανίσει τρεις ή τέσσερις διαφορετικές προτάσεις αλλά να περιγράψει τρία ή τέσσερα, ίσως και ακόμη λιγότερα διαδοχικά στάδια εφαρμογής που ξεκινούν από το σήμερα και φτάνουν μέχρι… τη Νέα Ζηλανδία.
Όλα όσα αναφέραμε παραπάνω πρόκειται λοιπόν να αποτελέσουν το πυρηνικό οπλοστάσιο για την καταστροφή και τον αφανισμό της Κοινωνικής Ασφάλισης. Αυτά έχουμε απέναντί μας.
Ότι αφορά τώρα στο άμεσο ζήτημα της περικοπής των συντάξεων – κάτι που δεν αμφισβητείται ούτε από τον υπουργό – εξαρτάται από μια σειρά παραμέτρων, δεσμεύσεων και πιθανών «εναλλακτικών» πολιτικών αποφάσεων εντός του αυστηρού περιοριστικού πλαισίου της νέας συμφωνίας.
Παρότι πληροφορίες αναφέρουν πως σε πρώτη φάση δεν κινδυνεύουν οι συντάξεις κάτω των χιλίων ευρώ, εμείς δεν θα επιμείνουμε σ’ αυτό. Θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά κάποιες από τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις που αφορούν είτε στο μόνιμο μηχανισμό περικοπών και αύξησης των ορίων ηλικίας, είτε σε εφάπαξ περικοπές.
$1· Παρ. 2, αρθ. 11, ν. 3863/10 : Ανά διετία αναλογιστικές μελέτες, όπου έως το 2060 το περιθώριο αύξησης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 2,5% του ΑΕΠ με έτος αναφοράς το 2009.
$1· Παρ. 3, αρθ. 11, ν. 3863/10 : Ανακαθορισμός των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από 1/1/2021 με αναφορά στις μεταβολές του προσδόκιμου ζωής στη δεκαετία 2010 – 2020 και επανακαθορισμός ανά τριετία από 1/1/2024.
$1· Άρθ. 25, ν.4334/15 : Δημοσιονομικό συμβούλιο και διορθωτικός μηχανισμός περικοπής δαπανών σε περίπτωση απόκλισης από τον τριμηνιαίο στόχο επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, σε οποιονδήποτε φορέα ή φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
$1· Εφαρμογή από 1/1/2015 νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων βάση του ν.3863/15 (βασική – αναλογική & ποσοστά αναπλήρωσης).
$1· Ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στο ΕΤΕΑ.
$1· Μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 0,25% & 1,00% του ΑΕΠ αντίστοιχα, για τα έτη 2015 & 2016. (450 εκ & 1,8 δις ).
$1· Υπολογισμός στο οργανικό ποσό.
$1· Κατάργηση κοινωνικών πόρων.
$1· Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ.
$1· Σύνδεση μεταξύ εισφορών και παροχών. Ακούγεται δίκαιο αν θέλουμε να μην πάμε στην ουσία. Πρόκειται όμως για τη μεγάλη σφαγή και βεβαίως αν εφαρμοστεί για τον «αποχαιρετισμό στα όπλα». Θα ακολουθήσει σύστημα καθορισμένων εισφορών και όχι παροχών, κατάργηση κάθε μορφής αναδιανεμητικότητας, ακόμα και διανεμητικότητας.
$1· Για τους αυτοαπασχολούμενους σύνδεση της βάσης εισφορών και ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ με αναφορά στο πραγματικό και όχι στο ονομαστικό εισόδημα!!!
$1· Περικοπές λόγω μετάβασης από ειδικό σε ενιαίο συνταξιοδοτικό καθεστώς.
$1· Συντελεστής βιωσιμότητας και νέος μαθηματικός τύπος (Ταμεία Πρόνοιας).
Ας κάνουμε τώρα μια συνοπτική περιγραφή ανά φορέα της κατάστασης που επικρατεί τόσο στα ασφαλιστικά ταμεία, όσο και στον ΕΟΠΥΥ, στους πρώην ΟΕΚ, ΟΕΕ και ΟΠΑΔ.
Ι.Κ.Α
$1· Προϋπολογιζόμενο έλλειμμα 2015 : 930εκ.
$1· Προβλεπόμενο έλλειμμα 2015 :980 εκ.
$1· Κρατική χρηματοδότηση : 3586 (αφορά στα συνολικά ποσά + ΕΚΑΣ)
$1· Ροή εσόδων : 6,237 δις έως 8/15 (σχετικά αυξημένα κυρίως λόγω capitalcontrols& ρύθμισης οφειλών)
$1· Μηνιαία συνταξιοδοτική δαπάνη : 880 εκ.
$1· Συντάξεις σε καθυστέρηση : Κύριες 79644 (35000 προσωρινές)
Επικουρικές 65000
$1· Μέσος χρόνος απονομής : 12 μήνες (διαδοχική 20 μήνες)
Ο.Α.Ε.Ε
$1· Προϋπολογιζόμενο έλλειμμα 2015 : 550 εκ.
$1· Προβλεπόμενο έλλειμμα 2015 :539 εκ.
$1· Κρατική χρηματοδότηση : 954 εκ. (έχει απορροφηθεί το 84%)
$1· Ροή εσόδων : 1,2 δις έως 8/15 (στα περσινά επίπεδα κυρίως λόγω capitalcontrols& ρύθμισης οφειλών)
$1· Μηνιαία συνταξιοδοτική δαπάνη : 283 εκ.
$1· Συντάξεις σε καθυστέρηση : 33000 (8500 προσωρινές)
$1· Μέσος χρόνος απονομής : 12 μήνες (διαδοχική 20 μήνες)
Ο.Γ.Α
Ειδικά για τον ΟΓΑ και τους ασφαλισμένους του το τρίτο μνημόνιο επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις. Ο αγροτικός κόσμος της χώρας βάλλεται και κινδυνεύει με αφανισμό. Πέρα από τις αλλαγές που αφορούν στη φορολογία η «εναρμόνιση των κανόνων για τις συνταξιοδοτικές παροχές με το υπόλοιπο ασφαλιστικό σύστημα» και η σύνδεση με τις εισφορές πιθανότατα θα σημαίνει μεγάλες απώλειες και επιβαρύνσεις.
$1· Αριθμός συνταξιούχων: 678.640 (Σεπ 2015)
$1· Μηνιαία συνταξιοδοτική δαπάνη: 300 εκ.
$1· Ετήσια συνταξιοδοτική δαπάνη: 3.650 εκ.
$1· Εκκρεμείς συνταξιοδοτικές υποθέσεις: 30.000 (Σεπ 2015) – Αφορά υποθέσεις μόνο εσωτερικής νομοθεσίας (όχι με συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης ΕΕ & διμερών συμβάσεων)
$1· Κρατική επιχορήγηση 2015: 3.277 εκ. (επιχορήγηση Κλάδου Υποχρεωτικής Ασφάλισης + κρατική εισφορά Κλάδου Κύριας Ασφάλισης)
$1· Απορρόφηση ως σήμερα: 77%
Ε.Τ.Α.Α
Το ΕΤΑΑ αποτελείται από το ΤΣΜΕΜΕ, το ΤΣΑΥ και το Ταμείο Νομικών. Θεωρείται εύρωστος οργανισμός με εξαίρεση το Ταμείο Νομικών που εμφανίζει τα τελευταία χρόνια έλλειμμα περίπου 10 εκ / μήνα. Παρά τη μεγάλη υποστελέχωση αφορά σ’ ένα «σπονδυλωτό» οργανωτικό σχήμα το οποίο με την κατάλληλη ενίσχυση μπορεί να γίνει πολύ πιο αποτελεσματικό.
Ο ουσιαστικότερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει πέρα από τα γενικότερα ζητήματα που αφορούν στην κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, είναι η αναίτια και βίαιη συγχώνευση σε ενιαίο φορέα αλλά και οι μνημονιακές προβλέψεις για άμεση κατάργηση όλων των πόρων (όπως και το ΕΤΑΠ – ΜΜΕ).
Ε.Τ.Ε.Α
$1· Προϋπολογιζόμενο έλλειμμα 2015 : 0 (είχαν προϋπολογιστεί μειώσεις 8% την 1/1/15 & 7% την 1/7/15 λόγω εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος).
$1· Προβλεπόμενο έλλειμμα 2015 : 88 εκ.
$1· Κρατική χρηματοδότηση : 70 εκ. από ΑΚΑΓΕ
$1· Ροή εσόδων : 1,863 δις. έως 31/8/2015
$1· Μηνιαία συνταξιοδοτική δαπάνη : 248 εκ.
$1· Συντάξεις σε καθυστέρηση : 129885 (μόνο ΕΤΕΑΜ 65000)
$1· Μέσος χρόνος απονομής : 12 μήνες (διαδοχική 20 μήνες) – (ΤΕΑΥΕΚ 3,5 χρόνια).
ΤΠΔΥ
$1· Εκκρεμείς αιτήσεις : 30467
$1· Εκδοθείσες πράξης απονομής : 21050 (τα εφάπαξ δεν καταβάλλονται
ελλείψει τρόπου υπολογισμού)
$1· Ταμειακά διαθέσιμα : 200 εκ. (απαιτούνται συνολικά 823 εκ.)
ΕΟΠΥΥ
Με το ν. 3918/11 συστάθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ).
Με το ν. 4051/12 το ποσοστό της κρατικής επιχορήγησης από 0,6% του ΑΕΠ μειώθηκε στο 0,4%, δηλαδή μείωση της επιχορήγησης κατά 500.000.000 €.
Με το ν. 4238/2014 «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας Π.Ε.Δ.Υ., αλλαγή σκοπού Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και λοιπές διατάξεις» δημιουργήθηκε το ΠΕΔΥ, στο οποίο μεταφέρθηκαν και εντάχθηκαν οι Μονάδες Υγείας του ΕΟΠΥΥ στην οργανωτική δομή των Δ.Υ.ΠΕ. ως αποκεντρωμένες μονάδες τους. Με τον ίδιο νόμο άλλαξε και ο σκοπός του ΕΟΠΥΥ αποκλειστικά σε αγοραστή υπηρεσιών υγείας συρρικνώνοντας δραματικά τις οργανικές μονάδες του (σε ποσοστό πάνω από 50%).
Τα έσοδα του Οργανισμού από το έτος 2012 έχουν διαμορφωθεί ως εξής:
|
2012 |
2013 |
2014 |
2015 (έως και 8o/2015)* |
|
|
ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΑΣΦ/ΝΩΝ |
3.058.664.750 € |
3.781.973.913 € |
3.461.653.404 € |
1.687.993.070 €* |
|
ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ |
1.023.000.000 € |
1.008.000.000 € |
656.347.648 € |
347.100.000 €* |
|
ΣΥΝΟΛΟ |
4.081.664.750 € |
4.789.913.973 € |
4.118.001.052 € |
2.035.093.070 €* |
Παρατηρούμε ότι η κρατική επιχορήγηση εμφανίζει δραματική μείωση κατ’ έτος.
Μεγάλο πρόβλημα αποτελούν οι οφειλές των φορέων που δεν έχουν αποδοθεί στον ΕΟΠΥΥ και οι οποίες είναι:
|
2012 |
2013 |
2014 |
2015 (έως 8ο/2015) |
ΣΥΝΟΛΟ ΟΦΕΙΛΩΝ |
|
|
ΙΚΑ ΕΤΑΜ |
85.997.103 € |
138.318.581 € |
79.126.573 € |
503.459.876 € |
806.902.133 € |
|
ΤΑΥΤΕΚΩ (μέσω ΙΚΑ) |
15.894.383 € |
37.200.000 € |
53.094.383 € |
||
|
ΟΑΕΕ |
35.978.230 € |
277.435.947 € |
257.987.277 € |
571.401.454 € |
|
|
ΕΤΑΑ |
92.210.836,54 € |
-23.244.959 € |
481.123 € |
69.447.000 € |
|
|
ΓΕΝ. ΣΥΝΟΛΟ |
1.500.844.970 € |
||||
Οι λοιπές απαιτήσεις που έχουν παρακρατηθεί από το ΙΚΑ (για έξοδα διαχείρισης – διοίκησης και εισφορά υπέρ ΤΕΑΥΕΟ) και δεν έχουν αποδοθεί στον ΕΟΠΥΥ ανέρχονται στο ποσό των 265.972.593 . Συνολικά οι οφειλές των φορέων ανέρχονται στο ποσό των 1.766.817.563 .
Αν ο ΕΟΠΥΥ δεν λάβει άμεσα ποσό άνω των 900 εκατομμυρίων ευρώ (από τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης αλλά δεν έχουν αποδοθεί , 1,767 δις ευρώ περίπου) κινδυνεύει το επόμενο διάστημα να προβεί σε στάση πληρωμών προς τους παρόχους και προς τους ασφαλισμένους του, οι οποίες μέχρι και τον 8/2015 διαμορφώνονται ως εξής:
|
Προς ιδιώτες παρόχους |
2.471.610.666 € |
|
Προς ασφαλισμένους |
>100.000.000 € |
|
Προς φορείς γενικής κυβέρνησης (νοσοκομεία κ.λ.π.) |
5.249.729.866 € |
|
ΣΥΝΟΛΟ ΟΦΕΙΛΩΝ |
7.821.340.532,00 € |
Επειδή σήμερα ο ΕΟΠΥΥ εξαρτάται άμεσα, ως προς την είσπραξη των εσόδων του, από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης αποτελεί σημείο ύψιστης προτεραιότητας να δημιουργηθεί ένα μηχανισμός είσπραξης των εισφορών, ώστε ο ΕΟΠΥΥ να μπορεί αυτοτελώς να αναλάβει την είσπραξη των εσόδων του και τον έλεγχο των δαπανών του, δεδομένου ότι οι Φ.Κ.Α. λόγω υποχρηματοδότησης παρακρατούν τις εισφορές για να καταβάλουν τις συντάξεις.
Με δεδομένο ότι :
α) Tα έσοδα του ΕΟΠΥΥ προέρχονται από την Κοινωνική Ασφάλιση και
β) O ΕΟΠΥΥ είναι πλέον αγοραστής υπηρεσιών υγείας και όχι πάροχος, επιβάλλεται η εποπτεία να επανέλθει στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Με το Ν. 4172/13 θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα του ΕΟΠΥΥ να αναθέτει σε ιδιωτικούς ελεγκτικούς φορείς τον έλεγχο και την εκκαθάριση των λογαριασμών των παρόχων. Πραγματοποιήθηκε πριν 2 χρόνια η ανάθεση της εκκαθάρισης των λογαριασμών των παρόχων έτους 2013 σε Ιδιωτικές Ελεγκτικές Εταιρείες (με το πρόσχημα του κατεπείγοντος) εκχωρώντας βασικές αρμοδιότητες του Οργανισμού σε ιδιώτες, οδηγώντας σε πλήρη απαξίωση και αποδυνάμωση τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ, χωρίς να φέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Οι υπηρεσίες του Οργανισμού πρέπει να στηριχθούν από την Διοίκηση και την Πολιτική Ηγεσία και να τους επιτραπεί να εκτελέσουν τις αρμοδιότητές τους πλήρως και αυτοτελώς, ανταποκρινόμενοι στο καθήκον τους απέναντι στους 10.000.000 ασφαλισμένους και στους παρόχους.
ΟΕΚ – ΟΕΕ
Από την κατάργηση των ΟΕΚ-ΟΕΕ πριν από 3 1/2 περίπου χρόνια, δεν έχει εφαρμοστεί κανένα νέο πρόγραμμα στεγαστικής πολιτικής παρότι οι εισφορές υπέρ ΟΕΚ – ΟΕΕ εξακολουθούν να παρακρατούνται από τους εργαζόμενους και προβλέπεται η απόδοσή τους στον ΟΑΕΔ (Ε.Λ.Ε.Κ.Π.), μέσω του ΙΚΑ. Για το 2014 οι εισφορές υπέρ ΕΛΕΚΠ ύψους 327.2 εκ. ευρώ δεν αποδόθηκαν στον ΟΑΕΔ , ενώ για το 2015 δεν έχει αποδοθεί ούτε ένα ευρώ.
Από τα προγράμματα της Εργατικής Εστίας το μόνο υλοποιούμενο είναι αυτό του κοινωνικού τουρισμού και αφορά αναλογικά το 1/5 των δικαιούχων ( 150.000 αντί για 570.000 συγκρινόμενο με το αντίστοιχο του 2011 από την Εργατική Εστία), ενώ η απορρόφηση του προϋπολογισμού είναι στο 20%.
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΙΔΡΥΘΕΝΤΟΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΟΕΚ – ΟΕΕ
– Στην Τράπεζα Της Ελλάδος τηρείται λογαριασμός Διαθεσίμων Κεφαλαίων προς Επένδυση για τον κλάδο του Λογαριασμού Κοινωνικής Πολιτικής (ΕΛΕΚΠ), με κατατεθειμένα κεφάλαια ύψους 346 εκ. (αποθεματικά + εισφορά υπέρ ΟΕΚ-ΟΕΕ)
– Εισροές από δόσεις δανείων του ΟΕΚ 70 εκ. ανά έτος.
– Εισφορές εργαζομένων υπέρ ΟΕΚ 1% και υπέρ ΟΕΕ 0.35%. Το 2013 καταργήθηκε η εισφορά των εργοδοτών η οποία πρέπει να επανέλθει για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης των προγραμμάτων.
ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
$1· Επιδότηση ενοικίου
$1· Κατασκευή Εργατικών Κατοικιών
$1· Πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου για χορήγηση στεγαστικών δανείων με χαμηλό επιτόκιο
$1· Ενεργειακή αναβάθμιση των εργατικών κατοικιών- ιδιόκτητων δημοσίων κτηρίων
$1· Ενοικίαση διαμερισμάτων και παραχώρηση τους σε δικαιούχους-ωφελούμενους
$1· Εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας αξίας 7 δις με σκοπό την επαναδιάθεση των χρημάτων για τα προγράμματα του Οργανισμού.
$1· Νέο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού με διεύρυνση του αριθμού των ωφελουμένων – ενίσχυση του χειμερινού τουρισμού.
$1· Λειτουργία των κλειστών βρεφονηπιακών σταθμών και αύξηση των φιλοξενούμενων παιδιών – βρεφών με παράλληλη πρόσληψη προσωπικού έτσι ώστε να ωφεληθούν επιπλέον 1200 οικογένειες.
$1· Πρόγραμμα παροχής εισιτηρίων θεάτρου και βιβλίων και νέο εκδρομικό
$1· Επαναλειτουργία των ΚΕΝΕ
ΟΠΑΔ
Με την υποπ. ΙΑ.8 του ν. 4254/2014 ο ΟΠΑΔ καταργήθηκε, ενώ στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ συστάθηκαν ο Τομέας Ασφαλισμένων Δημοσίου και ο Τομέας Ασφαλισμένων Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων ως Αυτοτελείς Τομείς με λογιστική και οικονομική αυτοτέλεια. Για τη λειτουργία των αυτοτελών Τομέων συστάθηκε στη Διοίκηση του ΙΚΑ ΕΤΑΜ, η Διεύθυνση Ασφάλισης Παροχών ΟΠΑΔ η οποία υπάγεται στη Διοίκηση του ΙΚΑ.
Αρμοδιότητες: Η Διεύθυνση Ασφάλισης Παροχών ΟΠΑΔ :
$1· Έχει επιτελικό ρόλο στην παροχή ασφαλιστικού δικαιώματος σε 1.500.000 ασφαλισμένους, εν ενεργεία και μόνιμους υπαλλήλους του Δημοσίου & των Δήμων (εφαρμογή διατάξεων των δύο Τομέων), στη χορήγηση παροχών σε χρήμα, έξοδα κηδείας στους ασφαλισμένους των δυο τομέων & κατασκηνωτικής δαπάνης στους ασφαλισμένους των Δήμων, στη χορήγηση ευρωπαϊκής κάρτας και ευρωπαϊκών εντύπων.
$1· Ελέγχει τα έσοδα από την καταβολή ασφαλιστικών και εργοδοτικών εισφορών, τις επιμερίζει και αποδίδει στον ΕΟΠΥΥ περίπου 80 εκ. ανά μήνα.
$1· Εκκαθαρίζει και πληρώνει συντάξεις σε υπαλλήλους του πρώην ΟΠΑΔ ασφαλισμένους του πρώην ΤΥΔΚΥ.
$1· Συντάσσει, παρακολουθεί την εκτέλεση του Προϋπολογισμού των δύο Τομέων και καταρτίζει Ισολογισμούς.
Έχει την αρμοδιότητα πληρωμής οφειλών και αχρεωστήτως εισπραχθέντων εισφορών σε παρόχους, ασφαλισμένους και υπαλλήλους.
Η υπαγωγή του ΟΠΑΔ στο ΙΚΑ είχε σαν επακόλουθο την χρησιμοποίηση των πόρων του και του ανθρώπινου δυναμικού για την κάλυψη αναγκών του ΙΚΑ, με άμεσο αποτέλεσμα την υποβάθμιση της λειτουργίας του αλλά και του επιπέδου εξυπηρέτησης των ασφαλισμένων.
Πρόταση: Η λύση στα προβλήματα που επέφερε η ενσωμάτωση του ΟΠΑΔ στο ΙΚΑ είναι η ανασύσταση του ΟΠΑΔ, πρόταση που κατατέθηκε στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας τον Φεβρουάριο 2015 και είχε τύχει θετικής αντιμετώπισης καθώς δεν επιφέρει καμία επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό.
$1üΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ν. 4321/15 (100 δόσεις) :
$1· Aιτήσεις : 350000
$1· Κεφ/νο ποσό : 6,1 δις.
$1· Eισπραχθέν: 300 εκ.
Περίπου 35000 από τους παραπάνω ασφαλισμένους με χρέος σχεδόν 1,5 δις έχουν εγκαταλείψει τη ρύθμιση. Η αλλαγή των όρων και η οικονομική δυσπραγία πιθανότατα να δημιουργήσει μεγαλύτερο κύμα φυγής.
ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΚΑ
$1· Ανεργία – ελαστικές μορφές εργασίας – αδήλωτη εργασία.
$1· Εισοδηματική πολιτική.
$1· Εισφοροδιαφυγή.
$1· Οικονομική αφαίμαξη των Ταμείων, από τις άτοκες καταθέσεις και το χρηματιστήριο μέχρι τα δομημένα-τοξικά ομόλογα και το PSI.
$1· Ασυνέπεια του κράτους στις υποχρεώσεις του.
$1· Εθελούσιες χωρίς κάλυψη και προγραμματισμό.
$1· Κλίμα ανασφάλειας που εξωθεί τους εργαζομένους να αποχωρούν από την εργασία τους.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
$1· Πολιτικές ενίσχυσης και στήριξης της εργασίας.
$1· Οργανωμένη παρέμβαση με ανασύνταξη και ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και στόχο τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής και την καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας (ο ελεγκτικός μηχανισμός του ΙΚΑ για όλη την Ελλάδα αποτελείται από 28 μόνο υπαλλήλους, ενώ στα υπόλοιπα ταμεία είναι ανύπαρκτος).
$1· Σταθερό δίκαιο σύστημα ρύθμισης οφειλών.
$1· Αξιοποίηση της λίστας μεγαλοοφειλετών των Ασφαλιστικών Ταμείων.
$1· Αποκατάσταση των απωλειών των Ταμείων από το PSI.
$1· Αναζήτηση νέων πηγών στήριξης του Ασφαλιστικού συστήματος, εκτός του κρατικού προϋπολογισμού και των ασφαλιστικών εισφορών.
$1· Ορθολογική αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων.
$1· Συνολικός σχεδιασμός και αναδιοργάνωση των υπηρεσιών των Ταμείων, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες και να βελτιώσουν την καθημερινότητα του πολίτη. Σε διαφορετική περίπτωση όσοι στόχοι και αν τεθούν, είναι βέβαιο ότι δεν θα επιτευχθούν. Με ενοποιήσεις και Ταμεία-Γίγαντες δεν λύνεται το πρόβλημα, το έδειξαν και οι προηγούμενες ενοποιήσεις.
Αυτή είναι η εικόνα των Ασφαλιστικών Ταμείων για τα οποία το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2016 προβλέπει έλλειμμα της τάξης των 1,672 δις για τη φετινή χρονιά αυξημένο δηλ. κατά 704 εκ. σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2015. Για το 2016 το έλλειμμα προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει τα 2,6 δις και με τα μέτρα που θα εφαρμοστούν ελπίζουν να περιοριστεί στα 1,6 δις.
Είναι προφανές ότι καμιά πλέον ασφαλής πρόβλεψη δεν είναι δυνατόν να γίνει, ούτε για τα έσοδα (ο προϋπολογισμός προβλέπει ύφεση 2,3% για το τρέχον έτος και 1,3% για το πρώτο εξάμηνο του 2016 ενώ η αγορά έχει γονατίσει) ούτε για τα πραγματικά ελλείμματα του 2016 αλλά ούτε και για τη «μέθοδο» που θα επιλεγεί για τον «περιορισμό τους».
Όπως και να ‘χει αν οι πολιτικές και οι διατάξεις στις οποίες αναφερθήκαμε εφαρμοστούν στην πράξη αλλάζει ολόκληρο το τοπίο του ασφαλιστικού συστήματος. Οι προνοιακές συντάξεις ελεημοσύνης, τα επαγγελματικά ταμεία και η ιδιωτική ασφάλιση δεν θα αποτελούν πλέον συμπληρωματικούς αλλά υποκατάστατους θεσμούς και η Δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση θα αποτελέσει παρελθόν. Μαζί θα χαθούν η ιστορική μνήμη και η συνέχεια μεγάλων και σκληρών αγώνων στο όνομα μιας σπουδαίας κατάκτησης.
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος
Αντώνης Κουρούκλης